Redactioneel – Plastic Pact

Als je het over verpakkingen hebt, ontkom je tegenwoordig niet aan de discussie rondom plastic. Menig bedrijf is er dan ook mee bezig. Op 21 februari sloten zo’n zeventig bedrijven met staatssecretaris Van Veldhoven het zogenoemde Plastic Pact. Om de milieubelasting van plastic verpakkingen te beperken, worden ambitieuze doelen gesteld voor 2025. Alle plastic verpakkingen moeten volledig recyclebaar zijn. 70% moet daadwerkelijk worden gerecycled zonder kwaliteitsverlies. 35% van de plastic verpakkingen moet uit gerecycled materiaal bestaan en het totale gebruik van plastic in verpakkingen moet met 20% omlaag.

Het is niet niks, en de reacties gaan dan ook alle kanten op. Greenpeace vindt het, uiteraard, niet goed genoeg en ziet meer in ‘navulverpakkingen’, alsof de consument twintig verschillende potjes, schaaltjes en flesjes gaat verzamelen om die tweewekelijks te laten bijvullen bij de kruidenier. Aan de andere kant gaan stemmen op als die van onderzoeker Ulphard Thoden van Velzen van Wageningen Universiteit & Research, die de ambities onrealistisch noemt. Beleid dat niet haalbaar is zou juist schijnoplossingen bevorderen die op de lange termijn averechts werken.

Zo zou de ambitie om 20% minder plastic te gebruiken potentieel voor milieuschade kunnen zorgen als producenten kiezen voor andere materialen. Dankzij een Europees verbod op single-use plastic kunnen we bijvoorbeeld papieren rietjes verwachten om het plastic te vervangen. Gerecycled papier mag vanwege voedselveiligheidsredenen niet in aanraking komen met voedsel, en dus zal hier virgin materiaal voor worden gebruikt. Zelfs een materiaal als glas, dat goed recyclebaar is, is door een hogere CO2- uitstoot bij transport en verwerking niet per definitie duurzamer dan plastic.

Ook het zonder kwaliteitsverlies recyclen van 70% van het gebruikte plastic lijkt praktisch onhaalbaar. Hoewel overheden vaak gunstige cijfers publiceren, blijkt uit berekeningen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken en de Wageningen Universiteit dat het netto materiaalrendement uit ingezameld plastic maar 20% bedraagt (zie pagina 8). En die 20% is zelfs nog te vervuild om opnieuw in verpakkingen te gebruiken. Alleen de stroom PET uit het statiegeldsysteem is van voldoende kwaliteit om voor verpakkingen te kunnen hergebruiken.

De ambitieuze doelen laten zien dat overheden en bedrijven het probleem onderkennen. Maar voor het mkb is de drempel om bij te dragen aan die ambities nogal hoog, ook omdat het verduurzamen van een verpakking behoorlijk ingewikkeld kan zijn. In deze editie van de Verpakkingsspecial besteden we uiteraard aandacht aan dit probleem, en behandelen we ook de laagdrempeligere verpakkingsambities van de FNLI.