Hoe voorkom je grondstofallergieën?

Hygiëne in de praktijk

Hoe voorkom je grondstofallergieën?

‘Elke stofwolk is er een te veel’

Christiaan van Beemen


    Warning: Undefined array key -1 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/digitaalvismagazine.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 965
  • Hoe voorkom je grondstofallergieën?

    1.


    Warning: Undefined array key 0 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/digitaalvismagazine.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 928
  • Hoe voorkom je grondstofallergieën?

    1.

Door het werken met meel en enzymen kunnen bakkers ernstige allergieën ontwikkelen. Tineke Rens van het platform ‘Blij met stofvrij’ deed onderzoek naar het voorkomen van grondstofallergieën zoals bakkerseczeem en bakkersastma. Ze constateerde dat de kans op allergieën sterk afneemt door een aantal eenvoudige maatregelen.

Christiaan van Beemen

‘Maatregelen kosten niet veel geld, het gaat vooral om bewustwording’

“Bakkersastma ontstaat doordat een bakker veelvuldig is blootgesteld aan meelstof”, legt Tineke Rens uit. “Meelstof bestaat uit verschillende soorten graan, zoals tarwe en rogge, en enzymen. Die stoffen bevatten allergenen, die hetzelfde effect hebben als stuifmeel bij hooikoorts. Met het verschil dat een bakker veel meer allergenen inademt dan iemand die buiten loopt.”

Sensibilisatie

Iemand kan een allergie ontwikkelen in enkele weken, maar in de meeste gevallen duurt het meerdere jaren voordat een bakker overgevoelig raakt voor meelstof. Die overgevoeligheid wordt sensibilisatie genoemd. Zodra iemand is gesensibiliseerd kan een lage blootstelling al leiden tot allergische klachten, zoals bakkersastma. In Nederland is bakkersastma de meest gerapporteerde vorm van beroepsastma. Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu blijkt dat 28% van de mensen die werken in bakkerijen en aanverwante industrieën overgevoelig zijn voor allergenen in meelstof. Van de totale bevolking is dat 2 tot 4%. Rens probeert de gezondheidsrisico’s van het werken in een stoffige omgeving al langere tijd onder de aandacht te brengen, onder meer via het platform ‘Blij met stofvrij’. “Maar het kwartje wil maar niet vallen. Iedere bakker kent wel een collega met een stofallergie en toch wordt er veel te weinig gedaan om allergieën te voorkomen. Terwijl maatregelen niet veel geld kosten, het gaat vooral om aandacht en bewustwording. Als je een zak meel leegschudt of aanstampt ontstaan onnodige stofwolken. Elke stofwolk is er een te veel.”

Grote boosdoener

Een van de grootste boosdoeners van stof in de werkomgeving is het gebruik van perslucht. Het verbaast Rens dat perslucht nog altijd wordt gebruikt om bakkerijen schoon te maken. “Meer dan 50% van de grote bakkerijen gebruikt het. Meestal uit gewoonte en vanwege het gemak, omdat je er kleine hoekjes en gaatjes mee kan uitspuiten. Maar je maakt er niet écht mee schoon; stof dat eerst op een hoopje lag, wordt verdeeld en zweeft rond in de ruimte. Er zijn bakkerijen die geen perslucht meer gebruiken voor het schoonmaken. Het kan dus wel.” Door de perslucht te vervangen door een stofzuiger kan de hoeveelheid stof al drastisch omlaag worden gebracht, zegt Rens. En ook voor veel grondstoffen zijn alternatieven die de stofontwikkeling terug kunnen brengen. Zo kan strooibloem worden vervangen door olie of een stuifarme variant, waarmee de blootstelling aan de luchtwegen wordt verminderd. De stuifarme bloem is bijvoorbeeld voorzien van plantaardig vet, waardoor de bloem zwaarder is. Daardoor vermindert de stofontwikkeling en kan het meel gerichter worden gestrooid, zodat het niet op ongewenste plekken in de bakkerij terechtkomt.

Lastig onderwerp

Het veranderen van bestaande werkprocessen vormt voor Rens nog een flinke uitdaging. “Een ervaren bakker, die zelf expert is in zijn vakgebied, laat zich niet snel door iemand van buitenaf vertellen hoe hij zijn werk moet doen.” Rens zegt dat preventie altijd een lastig onderwerp is. De meeste bakkers hebben geen bakkersastma en zien geen reden voor verandering. “Vaak zie ik dat er pas  maatregelen worden genomen als iemand in de bakkerij zelf last krijgt van een allergie.” Rens hoopt dat aanscherping van de regels wél leidt tot bewustwording en verandering in de sector. “Sinds januari 2020 is de grenswaarde voor de hoeveelheid stof die in de lucht mag zitten omlaag gegaan naar 1,2 milligram per kubieke meter. Dat betekent in ieder geval dat de waarde te hoog is als je stof kan zien in een bakkerij. De hoeveelheid stof die gemiddeld in inademlucht van bakkers zit is 2 mg/m3. Er is dus nog werk te doen. Een goed beginpunt is een stofbeheersingsplan waarmee je je situatie goed kunt inventariseren.”
Rens merkt tot slot op: “Medewerkers die een meelstofallergie ontwikkelen, kunnen eenvoudig aantonen dat ze die hebben opgelopen tijdens hun werk. De werkgever is verantwoordelijk voor de gezondheid van werknemers. Ik hoop dat de werknemers door de nieuwe wetgeving ook echt beschermd worden.”

Zelf ook een stofbeheersingsplan opstellen om uw situatie te inventariseren? Kijk op Blijmetstofvrij.nl


    Warning: Undefined array key -1 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/digitaalvismagazine.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 965
  • Hoe voorkom je grondstofallergieën?

    Vorige artikel

    Warning: Undefined array key 0 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/digitaalvismagazine.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 928
  • Hoe voorkom je grondstofallergieën?

    Volgende artikel